Kazimierz Odrobny

Fotografia portretowa Kazimierza Odrobnego (1904-1981) z 1947 r.
Fotografia portretowa Kazimierza Odrobnego (1904-1981) z 1947 r.

Od 1943 r. był tłumaczem w wydziale politycznym obozu Mauthausen a następnie Komendy Głównej Policji w Linzu. Wykorzystywali go również w charakterze tłumacza w podczas procesów sądowych w Linzu. Wykorzystując swoją pozycję, starał się pomagać współwięźniom i aresztowanym tłumacząc podczas procesów w taki sposób, aby uchronić ich przed najwyższym wymiarem kary. Z czasem zaangażował się na terenie obozu w organizowanie większych racji żywnościowych dla Polaków, Francuzów oraz Serbów. Od 1943 r. zajmował się w obozie tajnym nauczaniem języków obcych (przede wszystkim francuskiego) a także uczył kolegów/współwięźniów przedmiotów z klas gimnazjalnych. W bloku nr 2 doczekał wyzwolenia. W ocenie i wspomnieniach współwięźniów pozostawał postacią niezłomną, która nigdy nie uległa niemieckiemu terrorowi. On sam wspominał, że miał wiele okazji, aby ratować współkolegów-więźniów, którym służył jako obozowy tłumacz. 

Z chwilą wyzwolenia Kazimierz Odrobny opuścił obóz i wyjechał w kierunku Holandii. Nigdy jednak tam nie dotarł. Na dłużej zatrzymał się w brytyjskiej strefie okupacyjnej Niemiec, gdzie władze administracyjne skierowały go wraz z innymi do obozu dla dipisów w Köln-Mülheim. Szybko wrósł w środowisko. W obozie zaangażował się w działalność i rozwój szkolnictwa polskich dipisów. Na terenie tego obozu poznał swoją przyszłą żonę Zofię Ogonowską (1917-1960). Połączyła ich wspólna pasja do edukacji polskich dzieci. Z chwilą powstania polskiej placówki oświatowej dla dipisów na terenie obozu Köln-Mülheim zaangażował się w działalność i rozwój polskiej szkoły. Prowadził w niej zajęcia z języka angielskiego. Jeszcze w czerwcu 1946 r. gremium nauczycieli wybrało go na dyrektora po ustąpieniu ze stanowiska Wacława Dudzińskiego. Z początkiem października 1946 r. Odrobny rozpoczął proces przeniesienia polskiej szkoły z obozu w Köln-Mülheim na teren miasta Lippstadt, gdzie Polski Okręg Szkolny otrzymał od władz okupacyjnych budynek po dawnym niemieckim gimnazjum. Po przenosinach do nowej siedziby kontynuował pracę nauczyciela - był również dyrektorem nowopowstałego Polskiego Ośrodka Szkolnego na terenie miasta. Przez blisko rok pełnił tą funkcję aż do jej likwidacji w 1947 r. przez władze Komitetu dla Spraw Szkolnych i Oświatowych przy Zjednoczeniu Polskim w Niemczech. Niemniej grono nauczycieli nadal ceniło jego pracę i nieformalnie traktowało jako swojego dyrektora i przedstawiciela. Niezależnie od obowiązków szkolnych zajął się również szeroką działalnością wydawniczą podręczników i książek szkolnych dla polskich dipisów. Kontynuował tę pracę przez większy okres swojego życia. Pracował również jako korespondent zagraniczny w zachodnich strefach okupacyjnych Niemiec i zajmował się tłumaczeniem różnych dokumentów. 

Jeszcze w 1946 r. zaangażował się na terenie brytyjskiej strefy okupacyjnej w działalność Polskiego Związku byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. Otrzymał stanowisko przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej na terenie brytyjskiej strefy okupacyjnej. Sam również staną przed okręgową komisją weryfikacyjną w Getyndze, która przyznała mu statusu byłego więźnia. Z chwilą powstania Zjednoczenia Polskiego w Niemczech wszedł do struktur ścisłego kierownictwa centralnej organizacji polskich dipisów. W Zjednoczeniu Polskim pełnił funkcję wiceprezesa zarządu.

Mediateka
  • Fotografia portretowa Kazimierza Odrobnego (1904-1981) z 1947 r.

    Fotografia portretowa Kazimierza Odrobnego (1904-1981) z 1947 r.
  • Pierwszy od lewej Kazimierz Odrobny. Korporanci K! Gedania Posnaniensis, lata 30-te

    Pierwszy od lewej Kazimierz Odrobny. Korporanci K! Gedania Posnaniensis, lata 30-te
  • Pierwszy od prawej Kazimierz Odrobny

    Pierwszy od prawej Kazimierz Odrobny. Pozostała grupa na fotografii to nauczyciele ze szkoły dla polskich dipisów w Lippstadt, ok. 1947/1948 r.
  • Pogrzeb Zofii Odrobnej

    Pogrzeb Zofii Odrobnej, cmentarz Düsseldorf-Eller, 24.09.1960 r.
  • Okładka publikacji

    Okładka publikacji, w której wydaniu uczestniczył Kazimierz Odrobny. Philadelphia 1974 r.
  • Kazimierz Odrobny podczas audiencji Papieża Jana Pawła II-go

    Kazimierz Odrobny podczas audiencji Papieża Jana Pawła II-go w Rzymie, 11.11.1979 r.