Flensburg

W 1944 r. na terenie miasta i okręgu Flensburg (Husum, Szlezwik i Südtondern) urząd pracy zarejestrował 5022 robotnice i 11 886 robotników przymusowych oraz 3691 jeńców wojennych, przede wszystkim z Rosji oraz – w dalszej kolejności – z Polski, Francji, Holandii i Belgii. Do tych liczb należy dodać kilka tysięcy więźniów pracujących w filiach obozów koncentracyjnych, którzy nie zostali zarejestrowani w urzędach pracy, gdyż jako tania siła robocza podlegali bezpośrednio SS.

W mieście poza małymi firmami, w których zatrudniano od kilku do kilkunastu robotników przymusowych, największym wyzyskiwaczem była stocznia Flennsburger Schiffbaugeselschaft, korzystająca z pracy przymusowej ok. 800–1200 robotnic i robotników, w zależności od potrzeb i zamówień otrzymywanych od marynarki wojennej III Rzeszy. Do zleceniodawców należała również niemiecka kolej i prawie wszystkie przestawione na produkcję zbrojeniową zakłady metalowe.

Na potrzeby pracy przymusowej utworzono kilka obozów mieszkalnych i mniejszych kwater dla jeńców wojennych z komand pracy. Największy obóz, mieszczący się przy Trollsweg i składający się z 12 baraków mieszkalnych, należał do stoczni. Mieszkało w nim przeciętnie 1200–1500 robotnic i robotników przymusowych różnej narodowości. Obozy podobnej wielkości istniały przy Eckernförder Landstraße (dla Rosjan) i we Flensburg-Mürwik.

Więźniowie umierali w wyniku wykorzystywania ich przez sześć dni w tygodniu i zmuszania do pracy przeważnie w systemie dwóch 12-godzinnych zmian, przy niewystarczającym wyżywieniu, często bez odpowiedniej pomocy medycznej, z dala od rodzin i kraju pochodzenia.

Lista imienna pochowanych w kwaterze 35 zawiera 194 nazwiska Polek i Polaków, w tym 7 jeńców wojennych, których groby zostały uznane za groby wojenne podlegające ochronie (zachowano oryginalną niemiecką pisownię):

Gierszewski Clemens 

26 lat

† 25.1.1941 Flensburg

Zakowski Johann 

* 4.6.1904/1906

† 5.11.1941 Siverstedt-Stenderup

Macielak Jan żołnierz francuskiej Legii Cudzoziemskiej

* 17.4.1911 Szersko

† 15.5.1942

Korylo Konstantin 

* 20.12.1915 r. Karniochy pow. Nowogródek

† 2.7.1943 Berderupfeld pow. Flensburg.

Romanowski Fritz st. strz.

* 4.8.1903 Prusy Wschodnie  

† 12.5.1945

Polak, żołnierz niemiecki?

Kolegowski Tadeusz 

* 6.8.1923 prawdopodobnie Gogolow Wolka

† 17.5.1945 Flensburg

Barlik Stefan 

* 25.12.1915 Skinwald / Polen

† 27.3.1946 obóz polski Flensburg