Essen-Fulerum

Pomnik na cmentarzu
Pomnik na cmentarzu

Na początku kwietnia 1945 r. doszło do tragedii nad terenem Essen spowodowanej przez amerykańskiego lotnika. Kilkutysięczna kolumna robotników przymusowych została omyłkowo zaatakowana przez załogę amerykańskiego samolotu, w efekcie czego zginęły lub zmarły w wyniku odniesionych ran 54 osoby – 52 mężczyzn i 2 kobiety. W wielonarodowościowej kolumnie znajdowali się także Polacy, m.in.  robotnicy przymusowi wywiezieni podczas powstania warszawskiego z warszawskiej dzielnicy Brudno. Najpierw pochowano ich prowizorycznie przy Schuirweg, a po zakończeniu działań wojennych, w dniach 24 kwietnia – 1 czerwca 1945 r., na rozkaz amerykańskiej administracji okupacyjnej dokonano ekshumacji. Zmarłych pochowano w kwaterze 23b, położonej w północno-wschodniej części cmentarza, znacznie oddalonej od innych kwater ofiar wojny. Z dużym prawdopodobieństwem byli wśród nich również liczni obywatele Polski.

Do czasu kapitulacji oddziałów niemieckich w Zagłębiu Ruhry w kwaterze pogrzebano ponad 300 osób z kilku krajów podbitej Europy: obcokrajowców, robotników przymusowych i jeńców wojennych. Największą grupę stanowili Rosjanie i Polacy. W 1963 r. w ramach reorganizacji kwater ofiar wojny kilkanaście grobów, znajdujących się pierwotnie w różnych miejscach cmentarza, zostało przeniesionych. Co najmniej cztery mogiły zawierające szczątki Polaków przeniesiono do kwatery 23b. Po ekshumacjach i przewiezieniu szczątków do alianckich krajów ojczystych w kwaterze pozostało 108 podwójnych grobów, w których pochowano 210 ofiar drugiej wojny światowej z terenu Essen. Tylko 34 zmarłych jest znanych z nazwiska i innych danych osobowych, jak data i miejsce urodzenia, data śmierci. Anonimowych jest 176 zmarłych.

Kwatera, której poprzez ustawienie krzyża prawosławnego nadano charakter kwatery rosyjskiej, składa się dziś z 4 rzędów po 26 kamiennych płyt nagrobnych. Na podstawie aktualnej listy imiennej spoczywa w niej 26 Polek i Polaków, w tym 6 cywilów i 2 jeńców wojennych – nieznanych z imienia i nazwiska (unbekannt).

Lista imienna polskich jeńców wojennych pochowanych na cmentarzu (zachowano oryginalną pisownię niemiecką):

 

BANACH JOZEF 13 P. Art.

† 19.3.1943

 

CHAŁUPA STEFAN 11 P. Art.

* 16.8.1917

† 19.3.1943

 

IWANICKI JÓSEF

† 19.3.1943

 

PAPIERNIK JOSEF WAWRZYNIEC strz.

* 17.8.1902 Jagielnica pow. Czortków

† 13.1.1944

 

WŁOSZYŃSKI KAZIMIERZ

* 26.1.1913

† 15.1.1944

 

Anonimowy polski jeniec wojenny

† 22.3.1945

 

Dwaj nieznani z nazwiska polscy jeńcy wojenni, którzy zmarli tego samego dnia

† 22.3.1945

Mediathek Sorted

Mediateka
  • Kwatera 23b