Salzgitter Jammertal
Na położonym przy Peiner Straße w dzielnicy Salzgitter-Lebenstedt cmentarzu dokonywano pochówków ofiar wojny również po jej zakończeniu. W późnych latach czterdziestych i na początku pięćdziesiątych XX w. doszło do kilku większych akcji ekshumacyjnych. Wtedy też przewieziono tu i pochowano ofiary wojny spoczywające wcześniej w innych miejscach. Do pierwszych prób uporządkowania cmentarza i publicznego upamiętnienia ofiar doszło w latach siedemdziesiątych XX w.
Na nekropolii można znaleźć kilka pomników i kamiennych płyt informujących o pochowanych tu osobach. Przy wejściu na teren cmentarny wmurowano tablicę z napisem:
GRÄBERSTÄTTE JAMMERTAL
DEN OPFERN VON KRIEG
UND GEWALTHERRSCHAFT
1939–1945
Cmentarz Jammertal
Ofiarom wojny
i despotyzmu
1939–1945
Pomiędzy pierwszymi rzędami grobów na pięciu kamiennych płytach widnieje następująca inskrypcja:
AUF DIESEM FRIEDHOF RUHEN 2970 OPFER DES KRIEGES UND DER GEWALTHERRSCHAFT 1939–1945
BELGIEN, BULGARIEN, CSSR, DEUTSCHLAND, FRANKREICH, GRIECHENLAND, ITALIEN, JUGOSLAWIEN, NIEDERLANDE, ÖSTERREICH, POLEN, RUMÄNIEN, SPANIEN, UNGARN, UDSSR
Na cmentarzu tym spoczywa 2970 ofiar wojny i despotyzmu lat 1939–1945
Belgia, Bułgaria, Czechosłowacja, Niemcy, Francja, Grecja, Włochy, Jugosławia, Holandia, Austria, Polska, Rumunia, Hiszpania, Węgry, Związek Sowiecki
W 1946 r. z inicjatywy polskich, jugosłowiańskich i rosyjskich oficerów łącznikowych przy kwaterze głównej brytyjskiej 5 dywizji piechoty ustawiono pięciometrowy obelisk z czerwonego granitu. Odsłonięto go podczas uroczystości pierwszej rocznicy wybuchu drugiej wojny światowej. Na czterech płaszczyznach cokołu obelisku znajduje się tekst w językach polskim, rosyjskim, serbskim, angielskim i niemieckim, każdy indywidualnie zaproponowany przez przedstawicieli tych państw. Na środkowej części umieszczono tablica z wykutym orłem w koronie, na cokole tekst w języku polskim:
OFIAROM PRZEMOCY RODACY
KRÓL ŚWIATA WZBUDZI NAS, KTÓRZY ZA JEGO SPRAWĄ UMIERAMY. NA WIECZNEGO ZMARTWYCHWSTANIE
II. MACH. VII. 9
Na prawo od centralnie ustawionego obelisku znajduje się drugi, wykonany z czarnego granitu, upamiętniający polskie ofiary wojny. Nie ma niestety żadnych informacji o inicjatorach i czasie postawienia obelisku. Pomnik powstał przypuszczalnie pomiędzy 1948 a 1950 r. z inicjatywy polskich oficerów łącznikowych przy Armii Brytyjskiej lub Polaków zatrudnionych w United Nations Relief and Rehabilitation Administration (UNRRA), którzy z urzędu opiekowali się i utrzymywali stały kontakt z rodakami pozostałymi jeszcze na terenie Salzgitter w obozach Displaced Persons (DPs). Na obelisku znajduje się krzyż, poniżej orzeł w koronie i data 1939–1945. Na środkowej części tekst w języku polskim:
TUŁACZOM… ZA UMIŁOWANIE WIARY I KRAJU RODZINNEGO
OFIAROM PRZEMOCY SPOCZYWAJĄCYM NA WROGIEJ NIEWDZIĘCZNEJ ZIEMI, W HOŁDZIE RODACY!
Do powyższego tekstu dołączono uporządkowaną alfabetycznie listę imienną polskich ofiar wojny z terenu Salzgitter, które pochowano na cmentarzu wojennym Jammertal. Lista zawiera kilkaset nazwisk robotników przymusowych i jeńców wojennych z kilkunastu obozów pracy przymusowej, obozu wychowawczego nr 21 w Salzgitter-Hallendorf i trzech filii obozu koncentracyjnego Neuengamme. Obok nazwiska i imienia pochowanego zawarto następujące dane: datę i miejsce urodzenia, datę i miejsce śmierci, numer aktu zgonu i nazwę odpowiedniego urzędu stanu cywilnego, adres bliskich, przyczynę śmierci oraz dokładne miejscu pochówku. Listę sporządzono na podstawie materiałów udostępnionych przez Arbeitskreis Stadtgeschichte e.V. i urząd miasta Salzgitter.
