Neusustrum

Obóz powstał w 1933 r. i był przewidziany dla 1000 więźniów; w 1937 r. przetrzymywano w nim już 1500 osób. Przed wojną byli to przede wszystkim przeciwnicy polityczni reżimu hitlerowskiego. Po tym jak więziono tu Polaków, od 1943 r. w obozie przebywało około 450 więźniów francuskich i belgijskich oraz około 70 Żydów. Później umieszczano w nim byłych niemieckich żołnierzy, którzy zostali skazani przez sądy wojskowe. Podana tu liczba zmarłych w obozie prawdopodobnie nie odpowiada rzeczywistości – jest zaniżona. Zmarłych chowano na cmentarzu obozowym Börgermoor, dziś miejsce pochówków Esterwegen.

Podczas wojny więźniowie pracowali bez względu na porę roku przy odwadnianiu mokradeł i okolicznych bagien oraz przy budowie dróg i wydobywaniu torfu. Wyżywienie i opieka medyczna były skrajnie niewystarczające, do tego dochodziły tortury fizyczne i psychiczne stosowane przez oddziały straży obozowej SA. W momencie wyzwolenia obozu przez wojska alianckie znajdowało się w nim 281 więźniów. Obecnie na terenie byłego obozu znajduje się szkoła i szkolne boisko sportowe, nie zachowały się natomiast jakiekolwiek zabudowania i urządzenia obozowe.

8 maja 1995 r. w 50. rocznicę zakończenia drugiej wojny światowej na terenie byłego obozu odbyło się uroczyste odsłonięcie tablic pamiątkowych i złożenie wieńców przy udziale m.in. grupy byłych więźniów obozów Neusustrun i Oberlangen, sekretarza generalnego Rady Ochrony Pamięci i Męczeństwa Andrzeja Przewoźnika, konsula Stanisława Sulowskiego z Konsulatu Generalnego w Hamburgu oraz przedstawicieli organizacji polonijnych, regionalnych i lokalnych władz, jak i mieszkańców okolicznych miejscowości:

Polski napis na tablicy brzmi następująco:

W TYM MIEJSCU MIEŚCIL SIĘ

OBÓZ W NEUSUSTRUM

PODLEGŁY CENTRALNEMU ZARZĄDOWI

KARNYCH OBOZÓW WIĘZIENNYCH

W PAPENBURGU

W L. 1940–1943. WIĘZIONO W NIM

KILKA TYSIECY POLAKÓW

CZEŚĆ PAMIĘCI WSZYSTKICH

KTÓRZY TU CIERPIELI I UMARLI

NEUSUSTRUM

8.5.1995

KOLEDZY I RODACY