Mielżyński, Maciej Ignacy Przecław hrabia
Mielżyński, hrabia Maciej Ignacy Przecław (Mathias von Brudzewo-Mielzynski, Mathias Graf von Brudzewo Mielzynski, Mathias Graf-Comte Mielzynski-Brudzewo), poseł do Reichstagu Cesarstwa Niemieckiego w latach 1903-1914.
*13.10.1869 Chobienice koło Babimostu (Köbnitz bei Bomst), †9.1.1944 Wiedeń, właściciel majątku rycerskiego, artysta malarz, oficer, publicysta. Uczęszczał do gimnazjów w Berlinie, Pile (Schneidemühl) oraz Lesznie (Lissa), następnie przez dwa lata studiował prawo i malarstwo na uniwersytecie w Monachium, gdzie po studiach pracował jako artysta malarz. W późniejszym okresie był oficerem I Przybocznego Pułku Kirasjerów im. Wielkiego Księcia Elektora (Śląski) we Wrocławiu (Leib-Kürassier-Regiment „Großer Kurfürst“ [Schlesisches] in Breslau). W 1896 roku należał do świty dowódcy pułku, służąc w nim „à la suite“ bez stopnia służbowego; w roku 1897 został zwolniony z tej służby. Od 1896 roku zajmował się rolnictwem w swoim majątku w Chobienicach. Pracował dla polskich gazet, pisząc artykuły na tematy polityczne i literackie. W czerwcu 1903 roku uzyskał mandat posła z okręgu wyborczego Szamotuły-Międzychód-Oborniki (Samter-Birnbaum-Obornik) do Koła Polskiego w Reichstagu, zdobywając 53,78 % głosów; w styczniu 1907 roku zdobył 52,28 % a w styczniu 1912 roku - 52,66 % głosów. Zasiadał w wielu komisjach, m.in. ds. jednostek miar, pojazdów mechanicznych, administracji marynarki wojennej, ordynacji budżetowej, finansów, budżetu Rzeszy, ustawy o podatku od wzbogacenia, Alzacji-Lotaryngii, ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz kontyngentu odpędu dla gorzelni. Mandatu poselskiego zrzekł się dnia 6.01.1914 r. w związku z oskarżeniem o zabójstwo żony Felicji z Potockich oraz jej siostrzeńca i kochanka Alfreda Miączyńskiego, których zastrzelił dnia 21.12.1913 r. za cudzołóstwo. Ostatecznie sąd uznał jego niewinność, ponieważ działał w obronie własnego honoru. W czasie I wojny światowej służył w Armii Cesarstwa Niemieckiego. W 1920 roku wstąpił do Wojska Polskiego gdzie otrzymał stopień majora. W 1921 roku odegrał wiodącą rolę w III powstaniu na Górnym Śląsku, posługując się pseudonimem „Nowina Doliwa“. W latach 1939-1940 mieszkał w Warszawie, a od 1940 we Wiedniu, pod nadzorem gestapo. Zdjęcie: rok 1912.
Literatura podmiotu: Wspomnienia i przyczynki do historii III powstania górnośląskiego, Mikołów 1931.
Literatura przedmiotu:
Amtliches Reichstags-Handbuch, 11. Legislaturperiode [XI kadencja], Berlin 1903, s. 277 i nast.; Reichstags-Handbuch, 12. Legislaturperiode [XII kadencja], Berlin 1907, s. 322, 487 (zdjęcie); 13. Legislaturperiode [XIII kadencja], Berlin 1912, s. 322 i nast., 485 (zdjęcie); 13. Legislaturperiode [XIII kadencja] (Nachtrag [suplement]), Berlin 1916, s. 20; Reichstagsprotokolle 1895-1918, Register 204, 296; A. Kotowski, Zwischen Staatsräson und Vaterlandsliebe, Düsseldorf 2007, s. 61, 74, 78, 80, 87 i nast., 155 i nast.
Źródła online:
http://zhsf.gesis.org, Parlamentarierportal, BIORAB Kaiserreich online
http://www.reichstag-abgeordnetendatenbank.de/
http://www.reichstagsprotokolle.de
Axel Feuß, wrzesień 2016 r.
Link do sprawozdań stenograficznych z posiedzeń Reichstagu:
