Skarżyński, Witold
Skarżyński, Witold (Witold Skarzyński, Witold von Skarżyński, Witold von Skarzyński, Witold von Skarzynski), członek Sejmiku Prowincji Poznańskiej w roku 1898, poseł do Reichstagu Cesarstwa Niemieckiego w latach 1881-1884 oraz 1903-1910, członek drugiej izby pruskiego Landtagu w latach 1903-1908. *17.10.1850 Spławie w powiecie kościańskim (Splawie, Kreis Kosten), †1.9.1910 Aix-les-Bains (Francja), właściciel majątku rycerskiego, ekonomista, rolnik, publicysta. Uczęszczał do gimnazjów w Lesznie (Lissa) i Poznaniu (Posen), w roku 1869 zdał maturę w Poznaniu, następnie studiował na uniwersytetach w Bonn (1869), Paryżu (1870), Berlinie (1872-1873) i Krakowie (1874) oraz w roku 1871 na Akademii Rolniczej w Prószkowie (Proskau). Doktoryzował się w Berlinie, uzyskując w 1873 roku tytuł doktora ekonomii. W latach 1876-1878 mieszkał we Wrocławiu (Breslau), gdzie napisał swoją pracę habilitacyjną poświęconą Adamowi Smith’owi, której jednak nie przyjęto. W roku 1879 osiadł w majątku w Spławiu i zajął się rolnictwem. W październiku 1881 roku uzyskał mandat posła z okręgu wyborczego Gniezno-Wągrowiec (Gnesen-Wongrowitz) do Koła Polskiego w Reichstagu, zdobywając 81,5 % głosów. Zasiadał w Zarządach: Sejmiku Prowincjonalnego, Powiatu, Izby Rolniczej w Poznaniu oraz Radach Nadzorczych: Banku Rolnego (Landwirtschaftliche Bank), Prowincjonalnej Kasy Zapomogowej (Provinzialhilfskasse) i Banku Ziemskiego, a także w Zarządzie polskiego Centralnego Towarzystwa Gospodarczego i Towarzystwa Naukowego, był członkiem wielu innych stowarzyszeń i towarzystw. W czerwcu 1903 roku oraz w styczniu 1907 roku uzyskał mandat posła z okręgu wyborczego Kościan-Buk (Kosten-Buk) do Koła Polskiego w Reichstagu, zdobywając 74,96 % oraz 74,28 % głosów. Zasiadał w komisjach ds. umów handlowych, budżetu Rzeszy oraz podatku od kadzi zaciernych. Zdjęcie: rok 1907.
Literatura podmiotu: Pierre de Boisguillebert und seine Beziehungen zur neueren Volkswirthschaftslehre, rozprawa doktorska, Berlin 1873; Adam Smith als Moralphilosoph und Schöpfer der Nationalökonomie. Ein Beitrag zur Geschichte der Nationalökonomie, Berlin 1878; List otwarty do Centralnego Komitetu Wyborczego dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego, Poznań 1884; Siedem odczytów od r. 1878 do r. 1882, Poznań 1884; Szkic historyczny rozwoju rolnictwa polskiego w zaborze pruskim i ogólny pogląd na obecne położenie polskiej własności ziemskiej w Wielkopolsce, Poznań 1889; Die Agrarkrisis und die Mittel zu ihrer Abhilfe. Grundzüge eines agrarpolitischen Programms, Berlin 1894; Mikołaj Machiavel a Andrzej Frycz Modrzewski, Poznań 1898.
Literatura przedmiotu:
Deutscher Parlaments-Almanach, 14. wydanie, Leipzig 1881, s. 221 i nast.; 11. Legislaturperiode [XI kadencja], Berlin 1903, s. 326 i nast.; 12. Legislaturperiode [XII kadencja], Berlin 1907, s. 373, 488 (zdjęcie); Reichstagsprotokolle 1867-1895, Register 71, 74; Reichstagsprotokolle 1895-1918, Register 204; Z. Zakrzewski, Witold Skarźyński, ekonomista wielkopolski, Poznań 1938; A. Kotowski, Zwischen Staatsräson und Vaterlandsliebe, Düsseldorf 2007, s. 88, 99, 159.
Źródła online:
http://zhsf.gesis.org, Parlamentarierportal, BIORAB Kaiserreich online
http://www.reichstag-abgeordnetendatenbank.de/
http://www.reichstagsprotokolle.de
http://www.sejm-wielki.pl (Skarzyński!)
Pałac Spławie, dostęp na: http://palacsplawie.pl
Axel Feuß, październik 2016 r.
Link do sprawozdań stenograficznych z posiedzeń Reichstagu: