Harasimowicz, Marceli

Harasimowicz, Marceli, polski malarz i rysownik, członek „szkoły monachijskiej“. Student monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste München) w latach 1882-1885. *16.01.1859 Warszawa, †22.05.1935 Lwów (obecnie Lviv). Syn malarza amatora Józefa Harasimowicza; brat rzeźbiarza Piotra Witalisa Harasimowicza (1857-1914). W 1867 roku rozpoczął naukę w szkole w Zurychu, dokąd jego rodzice wyemigrowali po powstaniu styczniowym 1863; następnie uczęszczał do École polonaise des Batignolles (Szkoła Narodowa Polska) w Paryżu, zaś w roku szkolnym 1872-1873 do Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie. W latach 1873-1879 kształcił się w Szkole Rysunku i Malarstwa w Krakowie, w latach 1880-1881 studiował na Akademii Sztuk Pięknych we Wiedniu pod kierunkiem malarza historycznego Carla Wurzingera (1817-1883). Dnia 29.11.1882 roku wstąpił do Klasy Malarstwa na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium; studiował u Wilhelma Lindenschmita (1829-1895) do roku 1885. W 1885 roku osiadł we Lwowie i rozpoczął pracę w pracowni Andrzeja Bronisława Grabowskiego (1833-1886), w której wykonywał portrety zlecane Grabowskiemu i sygnował je jego nazwiskiem. W 1888 roku założył szkołę rysunku dla kobiet. W 1891 roku odbył podróże studyjne do Wiednia, Pragi, Berlina, Kopenhagi i Monachium, w 1899 roku do Wiednia i Drezna. W 1899 roku został członkiem Związku Artystów Polskich we Lwowie, ponadto brał czynny udział w Kole Literacko-Artystycznym. W latach 1907-1931 pełnił funkcję kustosza Galerii Miasta Lwowa (obecnie Galeria Narodowa we Lwowie). – Od studiów we Wiedniu Harasimowicz malował w stylu późnego biedermeiera, głównie portrety dzieci i dorosłych („Portret dziewczynki w białym paltku“, 1881, olej, Muzeum Narodowe w Warszawie) oraz sceny rodzajowe, z kolei od okresu monachijskiego sięgał najwyraźniej również po symbolistyczne alegorie (patrz zdjęcie tytułowe). Od 1890 roku tworzył przede wszystkim impresjonistyczne pejzaże przedstawiające nastrojowe rozlewiska i jesienne mokradła w świetle zachodzącego słońca lub w blasku księżyca, poza tym górskie krajobrazy Huculszczyzny, Podhala i Pienin. W latach 20. XIX w. malował pejzaże kaszubskie i bałtyckie. W okresie od 1900 do 1910 roku sporządzał ilustracje do lwowskiego czasopisma Wiek Nowy, ilustracje i karykatury do magazynów satyrycznych Szczutek i Śmigus oraz ilustrował książki. W 1898 roku wykonał obrazy ołtarzowe do kościoła Klarysek we Lwowie i do kaplicy zakładu karnego w Drohobyczu (obecnie na Ukrainie). W latach 1897-1900 wraz ze Stanisławem Dębickim (1866-1924, członek „szkoły monachijskiej“) kierował pracami nad wyposażeniem westybulu w Teatrze Miejskim we Lwowie (obecnie budynek opery), do którego stworzył obrazy ścienne i inne dekoracje. W 1901 roku oraz w latach 1902-1906 wraz z Tadeuszem Popielem (1863-1913) wykonał polichromie w katedrze w Przemyślu. Jego prace znajdują się między innymi w Muzeach Narodowych we Wrocławiu, w Krakowie, Poznaniu i Warszawie, w muzeach w Katowicach, Lublinie, Warszawie i Zakopanem, w Galerii Narodowej i w Muzeum Narodowym we Lwowie oraz w Ermitażu w Sankt Petersburgu.

Wystawy indywidualne: 1927 Lwów, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych.

Wystawy zbiorowe: Od 1881 Lwów i Kraków, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych / 1881, 1884, 1901 Warszawa, Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych / 1903 Łódź, Wiedeń, Monachium.

Literatura: Halina Stępień, Maria Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914. Materiały źródłowe, Warszawa 1994, s. 14, 40; A. Bernatowicz, [w:] De Gruyter Allgemeines Künstlerlexikon, Tom LXIX, Berlin, Boston 2010, s. 265 i nast.

Źródła online:

Baza danych immatrykulacyjnych, Akademie der Bildenden Künste München, Księga immatrykulacyjna nr 2, 04284 Marcelli Harasimowiez (sic!). Dostęp w Internecie: http://matrikel.adbk.de/matrikel/mb_1841-1884/jahr_1882/matrikel-04284 (dostęp: 20.01.2018 r.)

7 prac artysty na portalu artyzm.com. Dostęp w Internecie: http://artyzm.com/artysta.php?id=744 (dostęp: 20.01.2018 r.)

1 praca artysty na portalu domu akcyjnego Agra Art (Warszawa, 2006). Dostęp w Internecie: http://www.agraart.pl/htdocs/english/new/objectn.php?idd=9308&aid=&off=0&curr=PLN&sch=1&ord=da&s=1&gal=1&id_malarza=1941 (dostęp: 20.01.2018 r.)

2 prace artysty na portalu domu aukcyjnego DESA Unicum w Warszawie. Dostęp w Internecie: https://desa.pl/pl/authors/409/marceli-harasimowicz (dostęp: 20.01.2018 r.)

 

Axel Feuß, grudzień, 2018 r.