Muzeum Kraszewskiego w Dreznie (Das Kraszewski-Museum)

W 2011 roku Sejm RP uchwalił powrót wypożyczonych do Niemiec dokumentów, pism i przedmiotów osobistych pisarza Józefa Ignacego Kraszewskiego. Do tej pory wszystkie te przedmioty znajdowały się w Muzeum Kraszewskiego w Dreźnie, ponieważ tam przez długi czas mieszkał i pracował ten polski pisarz. Z jedną decyzją zniknęło z wystawy 160 eksponatów. Po prawie piędziesięciu latach istnienia, w muzeum Kraszewskiego w Dreźnie, można było się poczuć jak w jakimś upiornym, opuszczonym zamku. Tętniące do tej pory życiem, miejsce polsko-niemieckiego dialogu mogło zamilknąć na zawsze.

Józef Ignacy Kraszewski z prawie 600 woluminami, w tym ponad 230 utworami jest jednym z najbardziej płodnych polskich pisarzy. Jednak nie wszystkie jego prace były opatrzone jego własnym nazwiskiem. Pisał chętnie pod pseudonimem miedzy innymi jako Bogdan Bolesławit, Kaniowa, Doktor Omega i Kleofas Fak a nawet pod nazwiskiem Pasternak. Kraszewski był wybitnym znawcą sztuki i jej namiętnym kolekcjonerem. Interesował się zachodnią myślą demokratyczną oraz angażował się w sprawy niepodległej Polski, która wówczas była podzielona między Prusy, Austrię i Rosję.

Józef Ignacy Kraszewski urodził się w 1812 roku w Warszawie, w niezamożnej szlacheckiej rodzinie. Z powodu niestabilnej sytuacji politycznej, dorastał na wsi w Romanowie przy boku swojej babci i prababci. Studiował w Wilnie medycynę i filozofię, angażował się politycznie w ruchy studenckie. Jako zwolennik Powstania Listopadowego w 1830 roku został aresztowany i zwolniony dopiero po dwóch latach. Po nieudanym Powstaniu Styczniowym w 1863 roku, Kraszewski jako członek Delegacji Miejskiej Warszawskiego Samorządu musiał uciekać, aby nie zostać deportowanym na Syberię.

Uciekał na Zachód, jego celem był Paryż, ostał się jednak w Dreźnie. Drezno było wówczas jednym z najważniejszych kulturowych, społecznych i politycznych centr polskiej emigracji. Ignacy Kraszewski w Dreźnie pomagał polskim uchodźcom w ich ucieczce. Z Drezna udawał się dalej do Europy, poprzez Szwajcarię do Włoch, Francji i Belgii. Często odwiedzał miasta Kolonię, Berlin i Lipsk. Z powodu jego zaangażowania politycznego padły na niego zarzuty współpracy z francuskim wywiadem. W 1883 roku został z tego powodu aresztowany i skazany na trzy lata więzienia. Po dwóch latach z powodu złego stanu zdrowia zwolniono go za kaucją z odsiadywania kary w Magdeburgu. Po tych wydarzeniach Kraszewski sprzedał dom w Dreźnie i przeniósł się do San Remo. W obawie przed ekstradycją szukał schronienia w Genewie, gdzie cztery dni po swoim przybyciu, w dniu 19 marca 1887 roku zmarł. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się w krypcie Kościoła św. Michała Archanioła i św. Stanisława Biskupa w Krakowie, w tak zwanym “Panteonie Narodowym”.

Od 18 stycznia 2013 roku Muzeum w Dreźnie gości nową, stałą wystawę o życiu i twórczości polskiego pisarza, a także oferuje inne czasowe wystawy dotyczące kultury i historii obu krajów, Polski i Niemiec. Dzięki nowej umowie pomiędzy Polską a Niemcami, eksponaty z życia Kraszewskiego mogły wrócić z powrotem do Drezna. Muzeum jest również ważnym miejscem polsko-niemieckiej wymiany kulturowej i naukowej. Tutaj znajduje się także siedziba Towarzystwa Niemiecko-Polskiego Saksonii i Stowarzyszenia Polonia-Drezno.

Adam Gusowski, wrzesień 2014 r.