Strony Pełny tekst

Gimnazjum Polskie w Bytomiu

Plebiscyt na Górnym Śląsku w 1921 r. przypieczętował jego podział na część polską i niemiecką. Przez kilka kolejnych lat podejmowano starania, inicjowane przez Związek Polaków w Niemczech, o utworzenie na terytorium Rzeszy polskiej szkoły wyższej, zakończonej egzaminem maturalnym. W 1930 r., dla uczczenia 25. rocznicy strajków szkolnych w zaborze pruskim i rosyjskim, zawiązano Komitet Obchodu 25–lecia Walki o Szkołę Polską, z zamysłem utworzenia prywatnego polskiego gimnazjum w Niemczech. Uroczystego aktu otwarcia Gimnazjum Polskiego w Bytomiu dokonano 8 listopada 1932 r. Funkcjonowało nieprzerwanie do wybuchu II wojny światowej.

Gmach Gimnazjum Polskiego w Bytomiu (1939)

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, sygn. MGB/H/ZF/1134

Liczba uczniów Gimnazjum Polskiego według miejsca zamieszkania w latach 1932–1939

Obszar	Miejscowość	Liczba uczniów
Górny Śląsk	Bytom Opole Racibórz Zabrze Gliwice Strzelce Opolskie Olesno Koźle Prudnik Dobrodzień Niemodlin Kluczbork	62 57 50 23 22 21 15 12 10 4 2 1
Pomorze	Złotów Bytów Babimost Sulechów	61 3 1 1
Prusy Wschodnie i Warmia	Olsztyn Sztum Szczytno Królewiec	15 14 1 1
Nadrenia	Duisburg Oberhausen Essen Düsseldorf Köln Rheinhausen	22 4 6 1 1 1
Westfalia	Bottrop Dortmund Wanne – Eickel Bochum Kastrop Recklinghausen Gladbeck Wattenscheid	14 7 7 6 5 4 1 1
Saksonia (Łużyce)	Kamieniec Międzyrzec	8 7
Berlin	Berlin	14
Hannover	Hamburg Harburg	1 3
Wiedeń	Wiedeń	2
Dolny Śląsk	Wrocław Legnica	2 1
Inne	-	9
Razem	-	503

Źródło: APK, 683, Prywatne gimnazjum z polskim językiem wykładowym w Bytomiu (1932–1939), sygn. 202, Spis uczniów (1932–1935); sygn. 203, Spis uczniów (1937–1938); sygn. 204, Spis uczniów (1938); sygn. 205, Spis uczniów (1938–1939); A. Konieczny, Profesorowie i uczniowie Polskiego Gimnazjum Prywatnego w Bytomiu (1932–1939), „Studia Śląskie” 1959, t. 2; J. Lubos, Dzieje polskiego gimnazjum w Bytomiu w świetle dokumentów i wspomnień, Opole 1971, s. 84; J. Popkiewicz, Kampf um die Gründung und Erhaltung des Beuthener Gymnasiums, s. 202 [maszynopis, Forschungsstelle Ostmitteleuropa, Universität Dortmund].