KZ Dachau

Po wybuchu drugiej wojny światowej w obozie przybywało coraz więcej obcokrajowców. Latem 1940 r. liczba osadzonych wzrosła do 10 000, a warunki bytowe drastycznie się pogarszały. Do KZ Dachau trafili też duchowni różnych wyznań,  przebywający dotąd w mniejszych obozach. Przydzielone im baraki nazwano Priesterblock (blok księży). Z liczby ok. 3000 księży 1773 pochodziło z Polski. W 1941 r. przybyli radzieccy jeńcy wojenni, spośród których SS rozstrzelała 4000 uznanych za komisarzy politycznych, Żydów lub intelektualistów. Wskutek rosnących potrzeb przemysłu zbrojeniowego coraz częściej i brutalniej wykorzystywano więźniów do pracy przymusowej. W pobliżu zakładów zbrojeniowych, głównie w południowej Bawarii, SS utworzyła liczne podobozy, których liczba wynosiła pod koniec wojny 140. Oprócz straszliwych kar za najdrobniejsze przewinienia, polegających np. na wieszaniu za wykręcone do tyłu ręce i oblewaniu zimną wodą przy bardzo niskich temperaturach, więźniowie cierpieli także z powodu okrutnych eksperymentów pseudomedycznych, polegających m.in. na wywoływaniu i leczeniu malarii. Wskutek tych działań zginęło ok. 4000 osób.

Od 1944 r. do obozu przybywali transportami ewakuacyjnymi więźniowie z innych placówek, przez co liczba osadzonych przekroczyła 30 000. Doszło wtedy do epidemii tyfusu. W ostatnim półroczu wojny zmarła jedna trzecia wszystkich ofiar KZ Dachau. Pod koniec kwietnia 1945 r. rozpoczęto ewakuację obozu, odsyłając z niego pociągami lub pieszo 25 000 więźniów. W trakcie tej morderczej podróży zmarło wiele tysięcy osób. 29 kwietnia 1945 r. KZ Dachau został wyzwolony przez oddziały amerykańskie. Żołnierze byli zszokowani widokiem leżących wszędzie zwłok i nieludzkich warunków w obozie, w wyniku czego doszło do morderstw członków SS.

Wśród licznych ofiar obozu byli również uczestnicy powstania warszawskiego:

BALCEREK HENRYK ps. „Kostek”

* 25.2.1906 Nowy Grodzisk pow. Błonie

† 8.4.1945

BRATYS JULIAN strz. ps. „Smoluch”

* 28.2.1900 Częstoniew

† 29.3.1945

BUKOWIECKI MARIAN MIECZYSŁAW strz. ps. „Szczerbaty”

* 8.9.1915

† 13.2.1945

BURY JÓZEF

* 8.2.1908 Sól

† 15.3.1945

CZAJKOWSKI WŁADYSŁAW ps. „Czajka”

† 3.1945

CZERWONKO KAZIMIERZ kpr. pchor.

* 9.1.1922 Ostrołęka

† 30.5.1945

DĘBKOWSKI ALEKSANDER por. ps. „Wilk”

HINCHA WŁODZIMIERZ ps. „Bogdan”

* 8.5.1908 Warszawa

† 15.5.1945

KOZAK JERZY ps. „Kucharz”

* 23.4.1905 Tomaszów

† 8.1.1945

KUBOWICZ JAN

* 21.11.1911 Kotlice

† 1944

ŁAŻEWSKI ANTONI strz. ps. „Poraj”, nazwisko konspiracyjne Kaszewski

* 12.6.1921 Warszawa

† 21.4.1945

MANOWSKI ALEKSANDER MARIAN ps. „Sęk”

* 18.12.1900 Pruszków

† 12.01.1945

MARCINIAK MIECZYSŁAW ps. „Smuga”

* 30.11.1904

† 2.5.1945

MIODUSZEWSKI MIECZYSŁAW strz. ps. „Słodki”, „Jastrząb”

* 1.1.1924 Warszawa

† 10.3.1945

OKIŃCZYC WIKTOR ułan

* 2.2.1927 Okińczyce

OWCZAREK STEFAN ps. „Tygrys”, Polska Armia Ludowa

† 21.1.1945

PIOTROWSKI CZESŁAW plut. ps. „Mściciel”

* 10.2.1911 Żychlin

† 1.2.1945

PONICHTERA ZDZISŁAW

* 28.9.1925 Warszawa

† 4.1945

ROSIŃSKI JAN ps. „Warszawiak”

* 19.11.1900

† 18.3.1945

RÓŻYCKI JÓZEF ps. „Zrąb”.

* 11.4.1905 Nuna

† 17.3.1945

WINSZTAL ALEKSANDER ps. „Kary”

† 1945