Essen-Fulerum

Pomnik na cmentarzu w Essen-Fulerum
Pomnik na cmentarzu w Essen-Fulerum

Na początku kwietnia 1945 r. nad Essen doszło do tragedii spowodowanej przez amerykańskiego lotnika, który omyłkowo zaatakował kilkutysięczną kolumnę robotników przymusowych. W wyniku tego zdarzenia na miejscu zginęły lub zmarły od ran 54 osoby – 52 mężczyzn i 2 kobiety. W wielonarodowościowej kolumnie znajdowali się także Polacy, m.in. robotnicy przymusowi wywiezieni podczas powstania warszawskiego z warszawskiej dzielnicy Brudno. Pierwotnie ofiary zostały prowizorycznie pochowane na miejscu, przy Schuirweg. Po zakończeniu działań wojennych na rozkaz amerykańskiej administracji okupacyjnej w dniach od 24 kwietnia do 1 czerwca 1945 r. dokonano ekshumacji ciał i ponownego pochówku w kwaterze 23b, położonej w północno-wschodniej części cmentarza, znacznie oddalonej od innych kwater ofiar wojny. Wśród ekshumowanych byli też prawdopodobnie liczni obywatele Polski.

Do momentu kapitulacji oddziałów niemieckich w Zagłębiu Ruhry w kwaterze tej pogrzebano ponad 300 osób z kilku krajów podbitej Europy, obcokrajowców, robotników przymusowych i jeńców wojennych. Największą grupę stanowili Rosjanie i Polacy. W 1963 r., w ramach reorganizacji kwater ofiar wojny, kilkanaście grobów, znajdujących się pierwotnie w różnych miejscach na cmentarzu, zostało przeniesionych. Co najmniej cztery groby Polaków przeniesiono do kwatery 23b. Po ekshumacjach i przeniesieniu szczątków do alianckich krajów ojczystych w kwaterze znajduje się obecnie 108 podwójnych grobów, w których pozostało pochowanych 210 ofiar drugiej wojny światowej z terenu Essen. Tylko 34 ludzi jest znanych z nazwiska i częściowo z innych danych, jak data i miejsce urodzenia oraz data śmierci. 176 osób pozostaje anonimowych.

W kwaterze ustawiono prawosławny krzyż, co nadaje jej charakter kwatery rosyjskiej. Składa się ona z 4 rzędów, z których w każdym znajduje się po 26 kamiennych płyt nagrobnych. Z aktualnej listy imiennej wynika, że spoczywa tam 26 Polek i Polaków, w tym 6 cywilów i 2 jeńców wojennych, nieznanych z imienia i nazwiska (unbekannt).

Lista imienna polskich jeńców wojennych pochowanych na cmentarzu (zachowano oryginalną pisownię niemiecką):

 

BANACH JOZEF 13 P. Art.

† 19.3.1943

 

CHAŁUPA STEFAN 11 P. Art.

* 16.8.1917

† 19.3.1943

 

IWANICKI JÓSEF

† 19.3.1943

 

PAPIERNIK JOSEF WAWRZYNIEC strz.

* 17.8.1902 Jagielnica pow. Czortków

† 13.1.1944

 

WŁOSZYŃSKI KAZIMIERZ

* 26.1.1913

† 15.1.1944

 

Nieznany z nazwiska polski jeniec wojenny

† 22.3.1945

 

Dwaj nieznani z nazwiska polscy jeńcy wojenn, którzy zmarli tego samego dnia

† 22.3.1945

Mediathek Sorted

Mediateka
  • Kwatera 23b

  • Kwatera 23b