Salzgitter Drütte

Utworzenie „KZ Drütte“ jako jednej z pierwszych filii obozu koncentracyjnego Neuengamme jesienią 1942 r. związane było bezpośrednio z rozbudową produkującej już od 1940 roku amunicję huty „Braunschweig”, która wchodziła w skład koncernu Reichswerke Hermann Göring. Przeznaczony na około 3000 więźniów i więźniarek obóz znajdował się na terenie huty. Gdy powstał, zlikwidowano m.in. obóz pracy dla polskich robotników przymusowacj nr 27 nieopodal huty i przeniesiony polskich więźniów tutaj. Poza czteroma budynkami, w których w ciężkich warunkach stłoczono pracowników przymusowych, kuchni obozowej i izby chorych, zainstalowano cztery wieże strażnicze, dziewięć jednoosobowe bunkry strzeleckie, a w niedalekiej odległości pięc drwnianych baraków dla stuosobowego oddziału wartowniczego SS.

Największymi grupami więźniów byli Rosjanie, Polacy, Francuzi i Holendrzy, poza tym żydzi z Polski, Niemiec i krajów bałkańskich. Pod koniec 1943 r. pojawili się również Włosi. Byli to zazwyczaj młodzi i (jeszcze) zdolni do ciężkiej pracy ludzi, często pochodzący z łapanek przeprowadzanych w okupowanych przez Niemcy krajów oraz z innych obozów. Robotników przymusowych wyzyskiwano w codziennej, dwunastugodzinnej pracy. W przepełnionych barakach dwóch więźniów musiało dzielić się jedną pryczą, wyżywienie było głodowe, a ubiór nie nadawał się ani do przetrwania porą zimową, ani do pracy.

Ciężka ponad siły praca, fatalne ogólnie warunki bytowania, niewystarczające wyżywienie i ubiór oraz brak podstawowych środków higieny i leków powodowały schorzenia, które przeradzały się często w zakaźne choroby oraz epidemie. Na dodatek więźniowie byli bici przez wartowników lub Kapo bez przyczyny lub za najmniejsze wykroczenia albo w przypadku, gdy opadali z sił i nie potrafili dalej pracować. Dochodziło także do zastrzeleń podczas przemarszu do pracy lub w zakładzie pracy. Także „oficjalnie” orzeknięte kary śmierci były na porządku codziennym. Załadowane zwłokami ciężarówki przemierzały z czasem co raz częściej drogę z obozu na nowo utworzony cmentarz „Jammertal” w Salzgitter-Watenstedt lub do Brunszwiku, gdzie palono je w tamtejszym krematorium przy cmentarzu na ulicy Helmstedter Straße. W dniach przed ewakuacją SS mordował niezdolnych do przemarszu więźniów, a ciała grzebano nawet na terenie huty. Ostatnie ofiary KZ Drütte odkryto 17 sierpnia 1952 w czasie pracy ziemnych na terenie walcowni w bezpośrednim sąsiedztwie byłego obozu.

Od 18 marca do 2 kwietnia 1947 r. przed sądem w Hamburgu stanęło siedmiu oprawców KZ Drütte oskarżonych o zabijanie i znęcanie się na obywatelami państw alianckich w obozie pracy zakładów Hermann Göring-Werke. Pomimo bardzo obciążających zeznań świadków, sąd wojskowy skazał tylko trzech oskarżonych na niewspółmierne do popełnionych zbrodni kary pozbawienia wolnośc – „Rapportführer” Karl Hecht otrzymał karę siedmiu lat więzienia, pierwszy asystent zakładu Walter Mehnert pięc lat, a członek SS Karl Sokola 6 mięsięcy.

Przez długie lata temat zbrodni wojennych w Salzgitter był tematem tabu, a jedynym świadectwem wydarzeń były dwa cmentarze w miejscie, na których pogrzebano w sumie ponad 3800 ofiar wojny i despotyzmu. Dopiero w 1972 r. Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge uporządkował i udostępnił cmentarz „Jammertal” jako miejsce pamięci ofiaru narodowego socjalizmu, a w 1982 r. z okazji 40-tej rocznicy powstania miasta Salzgitter Uniwersytet Ludowe (Volkshochschule) oraz Kościół ewangelicki zorganizowały z dużym powodzeniem szereg wystaw i odczytów na temat wydarzeń wojennych w mieście. Do przełamania milczenia przyczyniła się również publikacja Gerdy Wysockiej pt. „Zwangsarbeit im Stahlkonzern” (Praca przymusowa w koncernie stalowym) oraz  powstanie w 1983 r. „Arbeitskreis Stadtgeschichte e.V.” (Grupa robocza historia miasta). Odtąd odbywają się corocznie 11 kwietnia uroczystości upamiętniające wkroczenie armii amerykańskiej do miasta i wyzwolenie obozu koncentracyjnego Drütte. Do długoletnich rozmowach w styczniu 1992 r. doszło do porozumienia w sprawie utworzenia na wydzielonym terenie byłego obozu miejsca pamięci – dziś teren należący do koncernu Salzgitter AG. Napis na tablicy upamiętniającej z 1985 r. brzmi:

W 40 ROCZNICĘ WYZWOLENIA SALZGITTER UPAMIĘTNIAMY POMORDOWANYCH I ŻYJĄCYCH WIĘŹNÓW FILII OBOZU KONCENTRACYJNEGO NEUENGAMME

Część nazwisk i informacji o zmarłych i zabitych pracownikach przymusowyach z obozu koncentracyjnego Drütte znajduję się na liście ofiar cmentarzu wojennego Salzgitter-Jammertal.