Wolszlegier, Władysław

Wolszlegier, Władysław (Wladislaus von Wolszlegier), członek drugiej izby pruskiego Landtagu w latach 1882-1885, poseł do Reichstagu Cesarstwa Niemieckiego w latach 1884-1887 oraz 1890-1907. *7.4. [9. (?)] 1849 Szenfeld koło Chojnic (Schönfeld bei Conitz; obecnie Nieżychowice), †5.5.1919 tamże, właściciel majątku rycerskiego. Brat posła do Reichstagu Antoniego Wolszlegiera (Anton Johannes Nepomucenus von Wolszlegier, 1843-1922). Właściciel majątku ziemskiego w Szenfeldzie. W latach 1858-1867 uczęszczał do gimnazjum w Chojnicach. Po maturze pogłębiał swoją wiedzę jako samouk i zarządzał majątkiem rodziców. W latach 80. XIX w. przystąpił w Toruniu do Towarzystwa ku Wspieraniu Moralnych Interesów Ludności Polskiej pod Panowaniem Pruskim, które zajmowało się rozpowszechnianiem polskich książek oraz zakładaniem polskich czytelni i bibliotek. Od roku 1886 aż do śmierci był członkiem założonego w 1875 roku przez Zygmunta Działowskiego (Sigismund von Dzialowski, 1843-1878) Towarzystwa Naukowego w Toruniu, którego celem było wspieranie rozwoju polskiej nauki i kultury a także prowadzenie badań nad polską historią miasta Torunia i które to w latach 1881-1882 założyło w Toruniu Muzeum poświęcone polskiej historii regionu [obecnie Muzeum Okręgowe w Toruniu]. Kilkukrotnie uzyskał mandat posła z okręgu wyborczego Tuchola-Chojnice (Tuchel-Conitz) do Koła Polskiego w Reichstagu: w październiku 1884 roku, w lutym 1890 roku, w czerwcu 1893 roku oraz w czerwcu 1898 roku, zdobywając od 64,13 % do 73,13 % głosów; ten sam mandat uzyskał w czerwcu 1903 roku z okręgu wyborczego Kościerzyna-Starogard Gdański-Tczew (Berent-Preußisch Stargard-Dirschau) ilością 62,19 % głosów. Zasiadał w komisjach ds. ustawy o emeryturach wojskowych, poczty oraz komisji rachunkowej. W 1912 roku wchodził w skład grona założycieli i udziałowców Gazety Chojnickiej. W 1918 roku był delegatem na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu (Posen).

Literatura przedmiotu:

Deutscher Parlaments-Almanach, 15. wydanie, Leipzig 1884, s. 238; Amtliches Reichstags-Handbuch, 8. Legislaturperiode [VIII kadencja], Berlin 1895, s. 277; 9. Legislaturperiode [IX kadencja], Berlin 1898, s. 258; 10. Legislaturperiode [X kadencja], Berlin 1903, s. 284 i nast.; 11. Legislaturperiode [XI kadencja], Berlin 1903, s. 353.

Źródła online:

http://zhsf.gesis.org, Parlamentarierportal, BIORAB Kaiserreich online

http://www.reichstag-abgeordnetendatenbank.de/

Historia Chojnic, dostęp na: http://www.historiachojnic.pl/biografia/32/rod-wolszlegierow

http://orka2.sejm.gov.pl/Debata6.nsf/main/75E92490

Axel Feuß, październik 2016 r.