Komierowski, Roman
Komierowski, Roman (Roman von Komierowski), członek drugiej izby pruskiego Landtagu w latach 1876-1879, poseł do Reichstagu Cesarstwa Niemieckiego w latach 1876-1884 oraz 1887-1903. *15.8.1846 Komierowo koło Sępólna Krajeńskiego (Komierowo bei Zempelburg), † 24.5.1924 Poznań (Posen), prawnik, właściciel majątku rycerskiego. Po maturze, którą zdał w gimnazjum w Chojnicach (Conitz) studiował prawo w Berlinie i Lipsku. Doktoryzował się w Lipsku, uzyskując w roku 1870 tytuł doktora prawa. Następnie odbył aplikację sądową w Sępólnie (Zimpel) i Łobżenicy (Lobsens), po czym podjął pracę w sądzie apelacyjnym w Warszawie. Był właścicielem majątków w Nieżychowie koło Białośliwia (Niezychowo bei Weißenhöhe) w powiecie wyrzyskim (Kreis Wirsitz) i w Komierowie. W 1876 roku został członkiem Towarzystwa Naukowego w Toruniu, założonego rok wcześniej przez Zygmunta Działowskiego (Sigismund von Dzialowski, 1843-1878) w celu wspierania polskiej nauki i kultury oraz prowadzenia badań polskich dziejów Torunia; na przełomie lat 1881/1882 towarzystwo przyczyniło się do powstania w Toruniu muzeum polskiej historii regionu [obecnie Muzeum Okręgowe w Toruniu]; pełnił funkcję sekretarza działów historii i archeologii. W listopadzie 1876 roku, w styczniu 1877 roku, w lipcu 1878 roku oraz w październiku 1881 roku uzyskał mandat posła z okręgu wyborczego Środa Wielkopolska-Śrem (Schroda-Schrimm) do Koła Polskiego w Reichstagu, zdobywając od 78,27 % do 82,23 % głosów. Zasiadał w komisji ds. ustawy o ustroju sądów powszechnych. W lutym 1887 roku uzyskał mandat posła z okręgu wyborczego Krotoszyn (Krotoschin) do Reichstagu, zdobywając 71,71 % głosów; kilkukrotnie uzyskał mandat posła do Reichstagu z okręgu wyborczego Gniezno-Wągrowiec: w lutym 1890 roku, zdobywając 78,79 %, w czerwcu 1893 roku - 75,81 % oraz w czerwcu 1898 roku - 74,31 % głosów. Zasiadał w wielu komisjach, m.in. ds. podatku od cukru, ogólnego kontyngentu odpędu dla gorzelni, handlu zbożem, podatku od wyrobów spirytusowych oraz opłat stemplowych na terenie Rzeszy. W 1892 roku papież Leon XIII mianował go szambelanem papieskim. W 1924 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Literatura podmiotu: Rozprawa poświęcona analizie art. 82 niemieckiego prawa wekslowego (Allgemeine Deutsche Wechsel-Ordnung): „Der Wechselschuldner kann sich nur solcher Einreden bedienen, welche aus dem Wechselrecht selbst hervorgehen, oder ihm unmittelbar gegen den jedesmaligen Kläger zustehen“, rozprawa doktorska, Leipzig 1870; Koła polskie w Berlinie 1875-1900, Poznań 1905; Koła polskie w Berlinie 1847-1860, Poznań 1910.
Literatura przedmiotu:
Deutscher Parlaments-Almanach, 12. wydanie, Leipzig 1877, s. 183; 14. wydanie, Leipzig 1881, s. 170; Amtliches Reichstags-Handbuch, 8. Legislaturperiode [VIII kadencja], Berlin 1895, s. 202; 10. Legislaturperiode [X kadencja], Berlin 1903, s. 214; Reichstagsprotokolle 1867-1895, Register 46, 49, 52, 58, 66, 71, 74, 82, 105, 118, 129, 145, 155; Reichstagsprotokolle 1895-1918, Register 150, 161, 188; A. Kotowski, Zwischen Staatsräson und Vaterlandsliebe, Düsseldorf 2007, s 13 i nast., 82, 86 i nast., 103, 106, 109, 112 i nast., 115, 124, 128, 137 i nast., 142, 148, 158, 187.
Źródła online:
http://zhsf.gesis.org, Parlamentarierportal, BIORAB Kaiserreich online
http://www.reichstag-abgeordnetendatenbank.de/
http://www.reichstagsprotokolle.de
Internetowy Polski Słownik Biograficzny, dostęp na: http://www.ipsb.nina.gov.pl/.
Axel Feuß, wrzesień 2016 r.
Link do sprawozdań stenograficznych z posiedzeń Reichstagu: