Meißen

JAN WALCZAK strzelec 15 P.P. ps. „Józek”

* 26.6.1930 Warszawa

od 18.10.1944 jeniec wojenny nr 103218 Stalag IV B Mühlberg

† 2.1945 Brockwitz (Saksonia), pochowany przy murze cmentarza (kwatera wojenna robotników przymusowych) Neuer Johannesfriedhof Miśnia

Czternastoletni żołnierz Jan Walczak po pierwszych tygodniach niewoli w Stalagu VIII B Lamsdorf został przewieziony do Stalagu IV B Mühlberg. W 250-osobowej grupie powstańców znajdowało się 244 nieletnich chłopców w wieku od 12 do 16 lat. Ich pobyt w niewoli trwał krótko – poza kilkoma rannymi, którzy pozostali w obozowej izbie chorych, chłopcy byli sukcesywnie wywożeni do podobozów i komand pracy lub do innych obozów jenieckich na terenie Saksonii (IV F Hartmansdorf, IV G Oschatz). Wbrew podpisanej przez Niemcy konwencji genewskiej jeńców zmuszano do pracy w przemyśle zbrojeniowym. Jedną z grup, którą w większości tworzyli najmłodsi, pozbawiono statusu jeńców wojennych i traktowano jako cywilnych robotników przymusowych. Od końca listopada 1944 r. pracowali oni w filii fabryki samolotów Messerschmitt w Brockwitz koło Miśni. Produkowano tam części kadłubów do samolotu myśliwskiego Messerschmitt Bf 109 F, ciągniki gąsienicowe, działa samobieżne, miny przeciwczołgowe i przeciwpiechotne. Ciężka praca, ponad siły nieletnich chłopców, w 12-godzinnym systemie dwuzmianowym, bez podstawowej opieki medycznej i przy niewystarczającym wyżywieniu, doprowadziła do śmierci głodowej młodego żołnierza z powstania warszawskiego.