Okniński, Ryszard
Okniński, Ryszard Jan (Jan Ryszard), polski malarz, członek „szkoły monachijskiej”. W latach 1878-1880 student monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste München). *1848 Śniadowo koło Łomży, †06.10.1925 Kolczyn. Uczęszczał do gimnazjum w Lublinie. Tam też poznał Władysława Czachórskiego (1850-1911, członek „szkoły monachijskiej”). Kształcenie artystyczne rozpoczął u Wojciecha Gersona (1831-1901) w warszawskiej Klasie Rysunkowej i zakończył je w 1878 roku. Dnia 18.11.1878 roku wstąpił Klasy Technik Malarstwa (Technische Malklasse) na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium; studiował u pejzażysty i malarza rodzajowego Otto Seitza (1846-1912) oraz u malarza historycznego Sandóra (Alexandra von) Wagnera (1838-1919) do około 1880 roku. W Monachium utrzymywał ścisły kontakt z Józefem Brandtem (1841-1915) i Alfredem Wierusz Kowalskim (1849-1915; obaj byli członkami „szkoły monachijskiej”), malarzami, od których przejął nie tylko styl, ale także tematy ich obrazów, malując końskie zaprzęgi (patrz zdjęcie tytułowe) i sceny wiejskie oraz tworząc obrazy batalistyczne. W 1881 roku zamieszkał w Lublinie, a od 1886 mieszkał w Warszawie. – Okniński malował sceny rodzajowe i myśliwskie, pejzaże i portrety, obrazy o tematyce konnej i poświęcone epizodom z powstania styczniowego 1863-1864 w stylu realizmu „szkoły monachijskiej”, odznaczające się harmonią barw, przemyślaną kompozycją i pewnością stosowania technik artystycznych. Poza tym był wyśmienitym ilustratorem; jego prace ukazywały się w czasopismach Kłosy, Tygodnik Ilustrowany oraz Świat. Okniński zajmował się także fotografią. Na tym polu był uznawany za jednego z pionierów fotografii prasowej w Polsce. Spuścizna artystyczna Oknińskiego, która znajdowała się w posiadaniu jego córki, uległa w znacznej mierze zniszczeniu podczas powstania warszawskiego w 1944 roku. Jego prace znajdują się w Muzeum Narodowym w Warszawie, w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu, a także w zbiorach Muzeum Łazienki Królewskie – Oddział Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa w Warszawie oraz w Muzeum Śląskim w Katowicach.
Wystawa indywidualna:
1926 (pośmiertna) Warszawa, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki.
Literatura:
Polski Słownik Biograficzny, Tom XXIII, 1978, s. 669; Halina Stępień, Maria Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914. Materiały źródłowe, Warszawa 1994, s. 12, 55; Egzotyczna Europa. Kraj urodzenia na płótnach polskich monachijczyków, katalog wystawy, Muzeum Okręgowe w Suwałkach, Suwałki 2015.
Źródła online:
Baza danych immatrykulacyjnych, Akademie der Bildenden Künste München, Księga immatrykulacyjna nr 2, 03628 Johann Richard Okninski. Dostęp w Internecie: https://matrikel.adbk.de/matrikel/mb_1841-1884/jahr_1878/matrikel-03628
2 prace artysty ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie na portalu Muzeum Cyfrowe. Dostęp w Internecie: http://cyfrowe.mnw.art.pl/dmuseion/results?q=Okni%C5%84ski&action=SimpleSearchAction&mdirids=1&type=-2
Biografia artysty na portalu Domu Aukcyjnego Polswissart, Warszawa. Dostęp w Internecie: http://www.polswissart.pl/pl/aukcje/212-aukcja-dziel-sztuki/9364-na-zeslanie
6 prac artysty na portalu artyzm.com. Dostęp w Internecie: http://artyzm.com/e_artysta.php?id=325
(dostęp do źródeł online: 07.07.2018 r.)
Axel Feuß, sierpień 2018 r.
