Jażdżewski, Ludwik Józef Walenty
Jażdżewski, Ludwik Józef Walenty (w 1862 r. Ludwig Joseph Valentin Jażdżewski, Ludwig von Jazdzewski), członek drugiej izby pruskiego Landtagu w latach 1873-1911, 1872-1874, 1878-1887, poseł do Reichstagu Cesarstwa Niemieckiego w latach 1890-1898. *10.2.1838 Poznań (Posen), †23.1.1911 Berlin, teolog, duchowny, profesor, wysłannik apostolski. Po maturze, którą zdał w Gimnazjum św. Marii Magdaleny (Maria-Magdalena-Gymnasium)w Poznaniu, pobierał nauki teologiczne w seminariach duchownych w Poznaniu i Gnieźnie (Gnesen). Następnie studiował teologię katolicką w Monachium, gdzie w roku 1861 uzyskał tytuł doktora teologii. Odbywał długie podróże po całej Europie. Dnia 25.05.1861 roku w Gnieźnie otrzymał święcenia kapłańskie. W 1861 roku był katechetą w Klasztorze Urszulanek (Ursulinenstift) w Poznaniu i w gimnazjum w Krotoszynie (Krotoschin). W 1862 roku został kaznodzieją w Archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie oraz profesorem egzegezy na Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie i w tamtejszym Metropolitalnym Seminarium Duchownym. Pod koniec roku 1863 został pozbawiony wszystkich funkcji w Warszawie. Od 1864 roku był członkiem Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu. Lata 1864-1865 spędził w Anglii w roli wysłannika apostolskiego, po czym przez dłuższy czas przebywał w Rzymie. Od czerwca 1866 roku był proboszczem w Zdunach. W październiku 1872 roku, w lipcu 1878 roku, w październiku 1881 roku, w październiku 1884, lutym 1890 roku oraz w czerwcu 1893 roku uzyskał mandat posła z okręgu wyborczego Krotoszyn (Krotoschin) do Koła Polskiego w Reichstagu, zdobywając od 69,2 % do 77,57 % głosów. Zasiadał w komisjach ds. ustawy o ustroju sądów powszechnych oraz budżetu Rzeszy. W 1890 roku został proboszczem Kolegiaty w Środzie Wielkopolskiej (Schroda). W „Deutscher Parlaments-Almanach“ z roku 1878 napisano o nim: „Beteiligt in ausgiebiger Weise an den Debatten des Preuß. Abgeordnetenhauses, bei welchen es sich um die politischen Rechte der Polen und um die kirchenpolitische Gesetzgebung der letzten Jahre handelte.“ (Aktywny uczestnik debat w pruskim parlamencie poświęconych politycznym prawom Polski oraz ustawodawstwu kościelno-politycznemu ostatnich lat.)
Literatura podmiotu: Zeno Veronensis episcopus. Commentatio patrologica, Regensburg 1862.
Literatura przedmiotu:
Deutscher Parlaments-Almanach, 13. wydanie, Leipzig 1878, s. 169; Amtliches Reichstags-Handbuch, 8. Legislaturperiode [VIII kadencja], Berlin 1895, s. 194 i nast.; 9. Legislaturperiode [IX kadencja], Berlin 1898, s. 185 i nast.; 10. Legislaturperiode [X kadencja], Berlin 1903, s. 208; 11. Legislaturperiode [XI kadencja], Berlin 1903, s. 250 i nast.; Reichstagsprotokolle 1867-1895, Register 55, 71, 74, 82, 87, 95, 152, 155; Reichstagsprotokolle 1895-1918, Register 150, 161, 171, 188, 204; A. Kotowski, Zwischen Staatsräson und Vaterlandsliebe, Düsseldorf 2007, s. 34, 52, 62, 65, 71, 86, 89, 99-102, 108, 110 i nast., 119 i nast., 126, 129, 136 i nast., 139-41, 159-61, 163.
Źródła online:
http://zhsf.gesis.org, Parlamentarierportal, BIORAB Kaiserreich online
http://www.reichstag-abgeordnetendatenbank.de/
http://www.reichstagsprotokolle.de; http://www.sejm-wielki.pl
Axel Feuß, wrzesień 2016 r.
Link do sprawozdań stenograficznych z posiedzeń Reichstagu: