Dębicki, Stanisław

Dębicki, Stanisław Mieczysław, polski malarz, członek „szkoły monachijskiej“. W roku 1884 student Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste) w Monachium, w 1885 roku prywatnej szkoły malarstwa Paula Nauena. *4.12.1866 Lubaczów, †12.8.1924 Kraków. W latach 1881 oraz 1883-1884 studiował na wiedeńskiej Akademii Sztuk Pięknych między innymi u Christiana Griepenkerla (1839-1912); w latach 1882-1883 kształcił się na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza (1828-1900). Dnia 15.10.1884 roku wstąpił do Klasy Malarstwa na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium; studiował u Sandóra (Alexandra von) Wagnera (1838-1919). W 1885 roku uczęszczał do prywatnej szkoły malarstwa Paula Nauena (1859-1932) w Monachium. W roku 1890 udał się do Paryża i podjął tam studia na Académie Colarossi; jego nauczycielami byli: malarz Pascal-Adolphe Jean Dagnan-Bouveret (1852-1929) oraz rzeźbiarz Emmanuel Frémiet (1824-1910). W 1891 roku przeprowadził się do Lwowa (obecnie Lviv). W roku 1897 został członkiem krakowskiego Towarzystwa Artystów Polskich Sztuka oraz Stowarzyszenia Malarzy dla Podniesienia Sztuki Religijnej, w roku 1899 przystąpił do Związku Artystów Polskich we Lwowie, a w 1902 roku do Stowarzyszenia Secesji Wiedeńskiej (Wiener Secession). Od 1909 roku był zatrudniony w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych i wykładał w katedrze malarstwa dekoracyjnego. W 1923 roku został mianowany profesorem zwyczajnym. – Jego kompozycje rodzajowe oraz studia postaci, które tworzył od 1885 roku, były utrzymane w tradycji realizmu „szkoły monachijskiej“. Podczas jego pobytu na Pokuciu w południowo-wschodniej Galicji, powstały nastrojowe sceny z życia gett żydowskich i wymowne studia charakterów. Jego zainteresowanie problemami światła a także ruchem postaci zbliżyło go do impresjonizmu. Impresjonistyczne pejzaże malował w trakcie swego pobytu we Lwowie w latach 90. XIX w. Ponadto realizował także projekty obejmujące różne dziedziny sztuki, różne motywy i style, wśród nich dekoracje wnętrz w nurcie symbolizmu i romantyczne alegorie. Od 1900 roku interesował się secesją wiedeńską i sztuką japońską, zajmował się grafiką użytkową, zdobnictwem i projektowaniem ilustracji książkowych. Tworzył także malowidła ścienne, między innymi w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie, rzeźby i dekoracje sceniczne oraz wykonywał projekty mebli i ceramiki. W ostatnim okresie twórczości wrócił do malarstwa rodzajowego, malował portrety i autoportrety oraz nasycone mistycyzmem alegoryczne sceny religijne. Jego prace znajdują się w Muzeach Narodowych we Wrocławiu, w Krakowie i Warszawie, a także w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu, Muzeum Śląskim w Katowicach oraz w Galerii Narodowej we Lwowie (obecnie Lviv).

Wystawy indywidualne:

1928 Lwów (ilustracje książkowe) / 1966 Wrocław, Muzeum Śląskie we Wrocławiu.

Literatura:

Piotr Łukaszewicz, Stanisław De̜bicki 1866-1924, Muzeum Śla̜skie we Wrocławiu, Wrocław 1966; Aleksandra Melbechowska-Luty, Wrocławska wystawa Stanisława Dębickiego (1866-1924), [w:] „Biuletyn historii sztuki“, 29, 1967, s. 72-79; Halina Stępień, Maria Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914. Materiały źródłowe, Warszawa 1994, s. 15, 34; Saur Allgemeines Künstlerlexikon, Tom XXV, München/Leipzig 2000, s. 63; Halina Ste̜pień: Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1856-1914, (Studia z historii sztuki / Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk, 50), Warszawa 2003; Zofia Bednarska, Tadeusz Z. Bednarski, Krakowskim szlakiem Stanisława Dębickiego, Kraków 2009; Egzotyczna Europa. Kraj urodzenia na płótnach polskich monachijczyków, katalog wystawy, Suwałki 2015.

Źródła online:

Baza danych immatrykulacyjnych, Akademie der Bildenden Künste München, Księga immatrykulacyjna nr 3, 00095 Stanislaus Debicki. Dostęp w Internecie: http://matrikel.adbk.de/matrikel/mb_1884-1920/jahr_1884/matrikel-00095

Liczne prace artysty na portalu artyzm.com. Dostęp w Internecie: http://artyzm.com/e_artysta.php?id=94&page=1

Liczne prace artysty w wirtualnej galerii „Pinakoteka Zaścianek“. Dostęp w Internecie: http://www.pinakoteka.zascianek.pl/Debicki/Index.htm

Axel Feuß, marzec 2017 r.