Rycheza / Ryksa, Królowa Polski - Katedra w Kolonii / Klasztor w Brauweiler / Kosciół w Klotten

Zwiedzając Katedrę Św. Piotra i Najświętszej Marii Panny w Kolonii, wśród wielu obcych języków można usłyszeć również język polski. Szczególnie w jednym zakątku katedry zbierają się ludzie i z podziwem oglądają malowane kamienne średniowieczne tablice nagrobne i klasycystyczny grób ścienny w kaplicy chórowej, poświęconej św. Janowi Chrzcicielowi. Zaciekawieni goście katedry kolońskiej czytają często głośno i z dumą napis na tabliczce w języku polskim, że to właśnie tutaj spoczywa Rycheza, Królowa Polski.

Nie skończyła nawet 18 lat, gdy po raz pierwszy spotkała i poślubiła Księcia Mieszka II w 1013 roku. Ani ich spotkanie, ani ślub nie był dziełem przypadku czy miłości. 13 lat wcześniej w Gnieźnie ich wspólną przyszłość zapieczętowali Cesarz Otto III i Król Bolesław Chrobry, ojciec Mieszka II. Była to symboliczna pieczęć polsko-niemieckiego pokoju.

Delikatna i piękna o twarzy anielskiej, z charakteru łagodna i dostojna a w sercu czysta i pobożna - Rycheza odkąd w 1024 roku została Królową Polski miała również swój własny cel umocnienia chrześcijaństwa w Polsce. Między innymi była fundatorką palatium w Ostrowie Lednickim koło Poznania oraz w Gieczu koło Gniezna.

Dla wielu Polaków i Niemców Rycheza jest jednak przede wszystkim pierwszym pokojowym łączem miedzy Polską a Niemcami, synonimem polsko-niemieckiej przyjaźni i kulturowych więzów, wzajemnego respektu i współpracy na królewskich i książęcych dworach. Jej imię i życiowe dzieło jest jak szlachetna wstążka łącząca i owiewająca dwie kultury.

Fakty
 

Urodzona około 995 roku

1013 ślub z polskim księciem Mieszko II

1024 ukoronowanie na Królową Polski u boku Mieszko II

1036 po śmierci Mieszko II pobyt na włościach swojej rodziny ze strony ojca Ezzonów w Świętym Cesarstwie Rzymskim

1047 po śmierci brata Ottona pobyt w Klasztorze Brauweiler aż do śmierci

1063 21 marca Rycheza umiera w Saalfeld i zostaje pochowana w kościele St. Maria ad Gradus w Kolonii

Od 1871 jej grób znajduje się w kaplicy poświęconej św. Janowi Chrzcicielowi kolońskiej katedry

Historyczne ciekawostki
 

Relikwie błogosławionej Rychezy przechowywane są w Katedrze Kolońskiej, w Klasztorze  Brauweiler oraz w kościele parafialnym St. Maximin w Klotten, gdzie Rycheza przebywała ze swoją trójką dzieci prawdopodobnie od 1040 do 1049 roku. Swój cały majątek po śmierci przekazała opactwu benedyktyńskiemu w klasztorze w Brauweiler koło Kolonii. Arcybiskup Kolonii Anno znalazł w testamencie Rychezy zdanie, że majątek dostanie kościół,w którym Rycheza zostanie pochowana, ignorując jednocześnie jej ostatnią wolę pochówku w Klasztorze Brauweiler. Gdy 21 marca 1063 roku Rycheza umiera w Saalfeld, jej ciało miało być przewiezione do Brauweiler. Droga prowadziła przez Kolonie gdzie trumnę przechwycił Arcybiskup Ezzo i kazał pochować ją w kolońskim kościele St. Maria ad Gradus. Również, dlatego to właśnie Kolonia i Kolońska Katedra jest miejscem odwiedzin Polaków szukających śladów Rychezy na polsko -niemieckiej drodze pojednania. Rzadko kiedy zawita ktoś z nich do Klasztoru Brauweiler, nie mówiąc już o Klotten.

Adam Gusowski, grudzień 2013 r.

Materiały źródłowe

Archiwum Klasztoru Brauweiler, Brauweiler Chronik
Archiwum Katedry Kolońskiej, Dombauarchiv Köln
Rozmowy z Dr. Klausem Harderingem, kierownikiem archiwum w katedrze
Rozmowy z Peterem Schreinerem, historykiem, publicystą, znawcą Rychezy
Rozmowa z Heribertem Steffensem, historykiem miasta Klotten